افشین غلامی – منبع: روزنامه شرق
مناطق کردنشین شمال سوریه به صورت سه واحد خودگردان (جزیره- کوبانی- عفرین)، با عنوان کانتون‌های خودمدیریتی با حضور مستمر گروهای اتنیکی دیگری نظیر اعراب، ارمنی‌ها و سریانی‌ها اداره می‌شوند. این مناطق، نواحی از هم منقطعی هستند که اینک با آزادسازی شهر (تل‌ابیض) از تروریستان داعش، دو کانتون آن به‌هم متصل شده است. فاصله کانتون بعدی (عفرین) تا کانتون‌های آزاد‌شده مسیری در حدود ٨٠ کیلومتر است که هم‌اکنون در تصرف داعش و گروه النصره قرار دارد. اگر این فاصله ٨٠ کیلومتری توسط نیروهای مدافع خلق، آزادسازی شود، کردها خواهند توانست شمال سوریه را به تمامی از وجود پیکارجویان تندرو پاکسازی کرده و در آتش‌بس غیر‌رسمی با دولت «بشار اسد»، رئیس جمهوری سوریه باقی بمانند.
اما چالش اصلی کردهای شمال سوریه، مواضع ترکیه است. نگاه ترکیه به شمال سوریه، یک نگاه راهبردی و امنیتی- اقتصادی است. ترکیه با توجه به تحرکات حزب دموکراتیک خلق‌ها و کسب ١٣ درصدی رأی در انتخابات اخیر ترکیه و همچنین وجود منطقه خودمختار اقلیم کردستان عراق، اینک فوبیای منطقه خودمختار دیگری در کنار مرزهایش را برابر با به‌خطر‌افتادن موجودیتش می‌بیند. به همین خاطر دشمنی آشکار و پنهان ترکیه به رهبری حزب «عدالت و توسعه» به صورت مکرر در قبال این منطقه قابل مشاهده است.
موضع مهم دیگر علاوه بر ترس ترکیه از موجودیت‌گرفتن منطقه و تمایلات ناسیونالیسم کردی در مرزهایش، رابطه و چگونگی بهره‌برداری از دولت داعش است که اینک توانسته است به نیمی از کشور سوریه و عراق دست یابد. نگاه راهبردی ترکیه و استفاده از پتانسیل داعش به عنوان اهرمی در مسائل منطقه‌ای گویای این است که این کشور چگونه با تجهیز و ورود و خروج پیکارجویان تندرو از مرزهای زمینی‌اش استفاده می‌کند، به‌نحوی‌که دیده‌بان حقوق بشر از ورود ده‌ها نفر در روز از این مناطق خبر می‌دهد. به صورت کلی اهداف ترکیه از این دکترین به سه بخش تقسیم می شود:
١- بهره‌برداری از پتاسیل گروه‌های تندرو در شکستن محورهای مقاومت
٢- دستیابی و خرید نفت ارزان از داعش
٣- فشار به گروه‌های نزدیک به حزب کارگران کردستان در داخل و خارج ترکیه
اما مسئله بسیار مهم دیگری که کمتر به آن پرداخته می‌شود، ترس ترکیه از رسیدن کردها به دریاست. کردها اگر بتوانند نواحی بین کانتون کوبانی و عفرین را که چیزی در حدود ٨٠ کیلومتر است آزادسازی کنند، تقریبا ٢۵ کیلومتر با دریا فاصله خواهند داشت و نهایتا با آزادسازی شهر اسکنرون به دریا خواهند رسید. این مسئله برای ترکیه مصادف است با زنگ خطر و ازدست‌رفتن هر آنچه تا اینک براساس آن سیاست کرده‌اند. آزاد سازی این مناطق و رسیدن کردها به دریا غیر از آنکه معاملات نفتی ترکیه با داعش را نابود خواهد کرد، این احتمال را نیز به وجود می‌آورد تا قراردادی نفتی اقلیم کردستان عراق با ترکیه و صادرات نفت کردها که هم‌اکنون از بندر (جیهان) این کشور صادر می شود، به خطر بیفتد و کردهای عراق در آینده به گزینه ی دیگری بیندیشند.
ترکیه برای امکان نپذیرفتن این موضوع، علاوه بر اینکه سعی دارد با پشتیبانی تندروهای داخلی به حزب دموکراتیک خلق‌ها فشار آورد و آنها را به سمت ناامن‌کردن فضای ترکیه سوق دهد تا مشروعیت داخلی و جهانی خود را از دست بدهند، از سمت دیگر قصد دارد حزب کارگران کردستان به سمت نقض آتش‌بس پیش برود. به همین خاطر حمله مجدد ماه گذشته شبه‌نظامیان داعش از داخل مرز ترکیه به (کوبانی) و انفجار چند روز پیش در شهر (پرسوس) ترکیه و همچنین ورود نظامیان ترکیه در دو روز گذشته از منطقه (جرابلوس) به داخل خاک سوریه به منظور مبارزه با داعش در همین راستا ارزیابی می‌شود. ورود ارتش ترکیه به داخل خاک سوریه در حالی انجام می‌شود که الان نزدیک به سه سال است مرزهای ترکیه در اختیار داعش قرار دارد و اکنون که کردها در حال پس‌گرفتن مناطق اشغالی هستند، ارتش ترکیه مجوز ورود به خاک سوریه را دریافت کرده است؟
